Er is vooralsnog weinig wetenschappelijk bewijs voor het effect van fysiotherapie op migraine. Een onderzoek uit 2016 liet wel een verbetering zien op de duur van een migraineaanval, maar niet op de ernst of de frequentie [1]. Al met al is er meer onderzoek nodig om duidelijkheid te krijgen over het effect van fysiotherapie op migraine [2]. 
Toch kan fysiotherapie, en in het bijzonder manuele therapie, voor de hoofd-halsregio een waardevolle toevoeging zijn in de behandeling van mensen met pijnklachten als gevolg van migraine [3].
Een gevolg van migraine is een verhoogde spanning en gevoeligheid van de musculatuur in de hoofd-halsregio. Hierdoor kan een extra trigger ontstaan die hoofdpijn veroorzaakt. Dit is een dubbelzijdige hoofdpijn vanuit de nek, die nog bovenop de migraine komt. 
Tevens is het zo dat bij migraine de pijn-gevoeligheid in het hele lichaam verhoogd is. Dit wordt centrale sensitisatie genoemd. Iemand zal dus sneller pijn ervaren, waar hij deze normaal niet zou voelen. Zo kan een verhoogde spierspanning in de nek, die normaal gesproken niet pijnlijk is, bij een migrainepatiënt nu juist extra pijnlijk zijn en meer hoofdpijn veroorzaken [4]. Deze spierspanning kan dan zowel een oorzaak als gevolg van de hoofdpijn zijn [5]. Juist op dit gebied kan de fysio- en manueeltherapeut een grote rol spelen.
De fysiotherapeut is de specialist van het houdings- en bewegingsapparaat en dus bij uitstek opgeleid om de houding te verbeteren, en ervoor te zorgen dat houdingen voldoende worden afgewisseld. Hiervoor zal goede houdings- en bewegingsinstructie en actieve oefentherapie gegeven worden. Zo is er wetenschappelijke onderbouwing dat mild intensief bewegen een dag per maand minder hoofdpijn kan opleveren [6]. 
Daarnaast zal de fysiotherapeut leefstijladviezen geven om je belastbaarheid zo hoog mogelijk te houden, en dus de pijngevoeligheid te laten afnemen. Tevens kan hij/zij door middel van mobiliserende technieken de hoofd-halsregio beweeglijker maken, en de spierspanning verminderen [7,8]. De manueeltherapeut kan hier manipulaties voor gebruiken. 
Er zijn aanwijzingen in de wetenschappelijke literatuur dat fysiotherapie een gunstig effect kan hebben op de duur en de intensiteit van hoofdpijn bij migraine [9]. Zo kan de fysiotherapeut snel en doeltreffend inspelen op uw hulpvraag. 
De fysiotherapeut kan de migraine niet wegnemen, maar door middel van leefstijladviezen, houdings- en bewegingsinstructie, en manuele technieken de mate van hoofd- en nekpijn en de frequentie van migraine verminderen. 
Voor meer informatie over fysiotherapie bij migraine, kijk dan eens op de website van hoofdpijnrotterdam.nl.

Auteurs: Mathijs van Teeffelen en Rob de Vaal, beiden o.a. fysiotherapeut bij FysioNesse.Publicatiedatum: 08-02-2021
Referenties:1. Luedtke, K., et al., Efficacy of interventions used by physiotherapists for patients with headache and migraine-systematic review and meta-analysis. Cephalalgia, 2016. 36(5): p. 474-92.2. Ashina, M., et al., Migraine: integrated approaches to clinical management and emerging treatments. Lancet, 2021. 397(10283): p. 1505-1518.3. Castien, R. and W. De Hertogh, A Neuroscience Perspective of Physical Treatment of Headache and Neck Pain. Front Neurol, 2019. 10: p. 276.4. Carvalho, G.F., et al., Physical therapy and migraine: musculoskeletal and balance dysfunctions and their relevance for clinical practice. Braz J Phys Ther, 2020. 24(4): p. 306-317.5. Boyer, N., et al., General trigeminospinal central sensitization and impaired descending pain inhibitory controls contribute to migraine progression. Pain, 2014. 155(7): p. 1196-1205.6. Lemmens, J., et al., The effect of aerobic exercise on the number of migraine days, duration and pain intensity in migraine: a systematic literature review and meta-analysis. J Headache Pain, 2019. 20(1): p. 16.7. Fernandez-de-Las-Penas, C., et al., Clinical Reasoning Behind Non-Pharmacological Interventions for the Management of Headaches: A Narrative Literature Review. Int J Environ Res Public Health, 2020. 17(11).8. Varatharajan, S., et al., Are non-invasive interventions effective for the management of headaches associated with neck pain? An update of the Bone and Joint Decade Task Force on Neck Pain and Its Associated Disorders by the Ontario Protocol for Traffic Injury Management (OPTIMa) Collaboration. Eur Spine J, 2016. 25(7): p. 1971-99.9. Rist, P.M., et al., The Impact of Spinal Manipulation on Migraine Pain and Disability: A Systematic Review and Meta-Analysis. Headache, 2019. 59(4): p. 532-542.